"Archikosmos" i wykład dr Ryszarda Nakoniecznego

Czy kiedykolwiek zastanawialiście się, dlaczego katowicki Spodek ma taki kosmiczny kształt i dlaczego zbudowano go akurat w przemysłowym centrum powojennej Polski?

Pół wieku temu Katowice nie wychowywały astronautów. Produkowały rzesze górników przodowych. W Polsce nie było jednak drugiego miasta o tak „pozaziemskich horyzontach”. Gdy cały świat oddawał się najróżniejszym rozważaniom na temat nadchodzącej kolonizacji kosmosu, to właśnie tu w latach 50., 60. i 70. XX wieku snuto i spełniano architektoniczne wizje marsjańskiej przystani na Ziemi. Epoka zwana „space age” pozostawiła w Katowicach fascynujące, ale i zupełnie zapomniane dziś cywilizacyjne dziedzictwo.

„Archikosmos” to film dokumentalny dwóch dziennikarzy: Marcina Zasady i Marcina Nowaka. Autorzy odbyli istną podróż w czasie, śladem archiwów, niezrealizowanych projektów, pracowni słynnych śląskich architektów, zakamarków zapomnianej architektury, będącej kiedyś dumą powojennego modernizmu. Wszystko po to, by sprawdzić, czy nowatorskie dzieła architektury lat PRL na Śląsku powstały m.in. w wyniku inspiracji erą kosmiczną i okresem „wyścigu do gwiazd”.

Film wzbogacają wywiady, m.in. zJerzym Gottfriedem, Aleksandrem Frantą, Jurandem Jareckim, Lechem Motyką, Patrykiem Tomiczkiem, Robertem Koniecznym i Mirosławem Hermaszewskim. Jednym z gości jest także dr Ryszard Nakonieczny, który po projekcji „Archikosmosu” wygłosi wykład o „kosmicznej” architekturze śląskiej, będący rozwinięciem postawionych w filmie tez.

Ryszard Nakonieczny (1965) – dr inż. arch., wykładowca na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach. W latach 2004–2011 redaktor naczelny ogólnopolskiego kwartalnika „Archivolta”. Współautor i redaktor książek: „Słynne wille Polski” (Praha 2013) oraz „Oblicza modernizmu w architekturze” (Katowice 2013). Założyciel Fundacji Dom Modernisty i organizator wielu spacerów architektonicznych, 10. edycji Festiwalu Ogrodów w Katowicach oraz kurator wystaw w Brukseli, Pradze, Ostrawie, Wrocławiu, Katowicach, Bytomiu i Sosnowcu.